Toelichting op de legenda

De website is gemaakt met javascript en wordt grotendeels 'dynamisch' opgebouwd. Hiervoor wordt informatie van de webserver opgehaald.

Het kan voorkomen dat hier wat vertraging in optreedt zodat een pagina niet goed geladen wordt. In dat geval kan het helpen om het sherm te 'verversen' door op 'F5' (command + R op Mac) te drukken of op de refreshknop: ↻ van de browser te klikken.

Kies eerst een Landvormgroep op het tabblad 'Legenda'

Kies eerst een Landvormsubgroep op het tabblad 'Legenda'

Verantwoording

In het kader van de BasisRegistratie Ondergrond (BRO) is in 2017 de Geomorfologische Kaart van Nederland (GKN) geupdate en gepubliceerd op PDOK; kijk bij 'BRO - Geomorfologischekaart 1:50.000'. Hierbij is tevens de opzet van de legenda grondig herzien.

In 2019 en 2021 is de legenda verder verbeterd en sinds 2022 is de nieuwste versie van de kaart te raadplegen bij het BROloket.

Inmiddels is de kaart ook te raadplegen op Bodemdata.

Deze website beschrijft de nieuwe opzet en alle Legendaeenheden. Door de nieuwe opzet wijken deze eenheden af van de legenda die vanaf 1977 gebruikt is voor de geomorfologische kaarten in Nederland (Ten Cate & Maarleveld, 1977). De beschrijvingen bij de eenheden zijn deels gebaseerd op de toelichting uit 1977, maar ook aangepast en aangevuld naar huidige inzichten. Een groot deel van de figuren op deze website is overgenomen uit die toelichting en deels door Bosma Grafiek aangepast voor dit doel. Daarnaast is een aantal tekeningen overgenomen uit de boeken: 'Landschappen van Nederland, Geologie, Bodem en Landgebruik' (Jongmans et al. 2013). De foto's zijn gemaakt door de auteurs.

Wageningen, november 2021,

TTL (Tom) Harkema MSc

ing. GJ (Gilbert) Maas

ir. SPJ (Bas) van Delft

ing. AH (Nanny) Heidema MSc

Functionaliteit

De website is gemaakt met javascript en wordt grotendeels 'dynamisch' opgebouwd. Hiervoor wordt informatie van de webserver opgehaald.

Het kan voorkomen dat hier wat vertraging in optreedt zodat een pagina niet goed geladen wordt. In dat geval kan het helpen om het sherm te 'verversen' door op 'F5' (command + R op Mac) te drukken of op de refreshknop: ↻ van de browser te klikken.

Op smalle schermen (telefoon, tablet) worden brede tabellen niet geheel weergegeven. Deze kunnen toch bekeken worden door de tabel heen en weer te 'swipen'.

Deze website is aan te roepen via de url: http://legendageomorfologie.wur.nl/ waarmee de basis weergave wordt aangeroepen. Het is echter ook mogeljk om vanuit een tekst of kaart direct naar een eenheid te verwijzen met een aangepaste link zoals:

http://legendageomorfologie.wur.nl/?eenheid=A waarmee direct de vormgroep A - Wanden geopend wordt;

http://legendageomorfologie.wur.nl/?eenheid=A71 waarmee direct de vormsubgroep A71 - Klif geopend wordt;

Inwinning geomorfologische kaart van Nederland

Karteermethoden

De landsdekkende Geomorfologische kaart van Nederland is het product van een meerjarig project waarin het aardoppervlak van Nederland in kaart is gebracht. De eerste kaartbladen stammen uit de jaren ’60. in 2004 is de eerste landsdekkende kaart gepubliceerd. In de verschillende kaartvlakken zijn verschillende karteermethoden gebruikt. Deze worden uitvoerig beschreven in Koomen en Maas (2004). Hier geven we een korte samenvatting van verschillende karteermethoden welke tot de huidige kaart hebben geleid.

Voor de kartering oude stijl (1960-1990) werd gebruik gemaakt van Hoogtepuntenkaarten op schaal 1 : 10 000 van de Topografische Dienst. Met behulp van deze kaart, extra aardwetenschappelijk kaartmateriaal en literatuur werd een schets gemaakt van landvormen op de hoogtepuntenkaart. Deze schets werd in het veld gecontroleerd en aangevuld. Deze manier van karteren was erg tijdsintensief en de nauwkeurigheid was onderhevig aan de schaal en kwaliteit van het bronmateriaal. Met de introductie van het Algemeen Hoogtebestand Nederland (AHN) kwam er een zeer gedetailleerd bronbestand beschikbaar voor het geomorfologisch karteren. De kartering nieuwe stijl (1998-heden) maakt gebruik van het AHN en afgeleide kaarten. Deze kartering nieuwe stijl is veel sneller d an de kartering oude stijl en levert een veel gedetailleerdere kaart op. Door middel van het AHN zijn de missende kaartbladen van de geomorfologische kaart aangevuld en afgerond. De resulterende landsdekkende kaart is in eind 2003 afgerond (Koomen en Maas, 2004). De kaartbladen die met de oude stijl zijn gekarteerd worden geleidelijk geactualiseerd door middel van de kartering nieuwe stijl. Hierbij maken we gebruik van de nieuwe versies van het AHN (AHN2 en AHN3), en extra kaartmateriaal zoals de topografische kaart TOP10NL, Bodemkaart van Nederland en de historische topografische Bonnebladen. Ook maken we gebruik van ondergrondgegevens vanuit de BRO en GeoTOP, een model van de Nederlandse ondergrond (DINOloket).

Momenteel experimenteren we met het gebruik van machine learning-technieken voor geomorfologisch karteren, zoals Random Forests en Convolutional Neural Networks. Deze statistische modellen gebruiken Artificial Intelligence (AI) om automatisch landvormen te herkennen en te classificeren. Deze technieken leveren snelle, reproduceerbare en robuuste resultaten, welke de actualisatie van de Geomorfologische kaart van Nederland kunnen ondersteunen.

Geschiedenis van de kaart en legenda

Jaar van publicatie van de verschillende kaartbladen, inclusief karteermethoden.

Copyrights

© 2021 Wageningen Environmental Research (instituut binnen de rechtspersoon Stichting Wageningen Research), Postbus 47, 6700 AA Wageningen, T 0317 48 07 00, E info.alterra@wur.nl, www.wur.nl/environmental-research. Wageningen Environmental Research is onderdeel van Wageningen University & Research.

• Overname, verveelvoudiging of openbaarmaking van deze uitgave is toegestaan mits met duidelijke bronvermelding.
• Overname, verveelvoudiging of openbaarmaking is niet toegestaan voor commerciële doeleinden en/of geldelijk gewin.
• Overname, verveelvoudiging of openbaarmaking is niet toegestaan voor die gedeelten van deze uitgave waarvan duidelijk is dat de auteursrechten liggen bij derden en/of zijn voorbehouden.

Wageningen Environmental Research aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventuele schade voortvloeiend uit het gebruik van de resultaten van dit onderzoek of de toepassing van de adviezen.

Refereren: Maas, G. J., W.M. van der Meij, S. P. J. v. Delft & A. H. Heidema. (2021). "Toelichting bij de legenda Geomorfologische kaart van Nederland 1:50 000 (2021)." http://legendageomorfologie.wur.nl/. Wageningen, Wageningen Environmental Research.

Literatuur

Jongmans, A.G., M.W. van den Berg, M.P.W. Sonneveld, G.J.W.C. Peek en R.M van den Berg van Saparoea, 2013. Landschappen van Nederland, Geologie, Bodem en Landgebruik. Wageningen. Wageningen Academic Publishers

Koomen, A.J.M. & G.J. Maas, 2004. Geomorfologische Kaart Nederland (GKN); Achtergronddocument bij het landsdekkende digitale bestand. Wageningen, Alterra, Altera-rapport 1039.

Ten Cate, J. A. M. & G. C. Maarleveld, 1977. Geomorfologische kaart van Nederland schaal 1 : 50 000; Toelichting op de legenda. Wageningen/Haarlem, Stichting voor Bodemkartering/Rijks Geologische Dienst.